شیردوشی گوسفند

چرا استفاده از دستگاه شیردوش برای گوسفند ضروری است؟

شیردوشی دستی یک فرایند خسته‌کننده، زمان‌بر و کاملاً وابسته به مهارت و صبر کارگر است.
این موضوع چند مشکل اساسی ایجاد می‌کند:

• کیفیت دوشش در فردهای مختلف متفاوت است.

• برخی دام‌ها فقط یک نفر خاص را برای دوشش قبول می‌کنند.

• سرعت کار پایین و کنترل‌ناپذیر است.

به همین دلیل، در دامداری‌های کوچک (تا ۵۰ رأس دام دوشا) استفاده از شیردوش سیار و در دامداری‌های صنعتی، استفاده از سیستم شیردوشی ثابت توصیه می‌شود.

آیا دستگاه گاودوش برای دوشش گوسفند مناسب است؟
 جواب قطعی: خیر

اگرچه ظاهر همه دستگاه‌های شیردوش مشابه است، اما تفاوت‌های فنی اساسی باعث می‌شود هر دستگاه فقط برای همان دام مناسب باشد.

تفاوت‌های مهم بین گاو، گوسفند و بز:
1. سایز سرپستان

قطر پستان گاو بسیار بزرگ‌تر از گوسفند و بز است.
استفاده از لاینر نامناسب باعث می‌شود:

• دوشش ناقص انجام شود

• لاینر به درستی سرپستان را نگیرد

• فشار غیرطبیعی ایجاد شده و آسیب بافتی رخ دهد

در بز نیز به علت قطر کمتر پستان‌ها، استفاده از لاینر گوسفند یا گاو خطرناک است.

2. تفاوت در میزان خلا (Vacuum Level)

هر دام سطح خلا مشخصی نیاز دارد.
استفاده از خلا بالاتر یا پایین‌تر از استاندارد باعث:

• ورم پستان

• درد

• کاهش تولید شیر

3. تفاوت در تعداد ضربان پولساتور (Pulsation Rate)

گوسفند، بز و گاو ریتم متفاوتی برای تحریک و دوشش دارند.
عدم رعایت این موضوع باعث آسیب به سرپستان و کاهش تولید می‌شود.

عادت‌دهی گوسفند به دستگاه شیردوش

بله، می‌توان بلافاصله پس از خرید دستگاه از آن استفاده کرد.
اما دام‌ها نیاز به چند نوبت آشنایی با صدا و ارتعاش دستگاه دارند.

راهکار عملی:

• در ۲ نوبت دوشش دستی، دستگاه را روشن بگذارید تا دام صدا را بشناسد.

• برخی دامداران هنگام دوشش، بره را کنار مادر قرار می‌دهند تا دام آرامش بیشتری داشته باشد.

این تکنیک‌ها باعث شرطی شدن دام و کاهش استرس می‌شود.

زمان مناسب برای نصب خرچنگی؛ نقش اکسی‌توسین

آزادسازی شیر رابطه مستقیم با هورمون اکسی‌توسین دارد.
این هورمون ۳۰ تا ۶۰ ثانیه پس از لمس پستان و تحریک اولیه ترشح می‌شود.

بنابراین:
* بهترین زمان نصب خرچنگی ۳۰–۶۰ ثانیه بعد از آماده‌سازی پستان است.
در این حالت دام:

• بیشترین شیر را

• در کمترین زمان
در اختیار دامدار قرار می‌دهد.

زمان دوشش گوسفند چقدر است؟

زمان دوشش در گوسفند بسیار کوتاه است:

• اکثر گوسفندان: کمتر از ۲ دقیقه

• برخی دام‌ها: حدود ۹۰ ثانیه

• به‌ندرت: حداکثر ۳ دقیقه

* اهمیت جلوگیری از دوشش بیش‌ازحد

دوشش طولانی باعث:

• آسیب به بافت سرپستان

• افزایش احتمال ورم پستان

• کاهش عملکرد شیردهی در نوبت‌های بعد

اپراتور باید حتما به این موضوع توجه داشته باشد.

مجموع زمان لازم برای دوشش هر رأس گوسفند
مرحله زمان لازم
بررسی سرپستان‌ها، رگ‌زنی، ضدعفونی و خشک‌کردن ۳۰ ثانیه
نصب لاینر ۱۰–۱۵ ثانیه
دوشش حدود ۲ دقیقه
جداسازی خرچنگی و ضدعفونی پستان ۱۵–۲۰ ثانیه
مجموع ۳ تا ۴ دقیقه

زمان دقیق وابسته به:

• تعداد کارکنان شیردوشی

• تعداد واحدهای دوشنده

• کیفیت فضای شیردوش

• مهارت اپراتور

است.